Leefgewoonten en adviezen in de zwangerschap

Voedingsadviezen

Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om gezond te leven. Waar je op moet letten, is dat je een gezonde en gevarieerde voeding gebruikt, niet rookt en geen alcohol gebruikt. Als je gezond eet, zijn extra vitamines en mineralen niet nodig om te gebruiken, behalve natuurlijk foliumzuur. Veel drinken is belangrijk: zo’n 2-3 liter per dag. Lijnen wordt afgeraden. Vitamines en mineralen zitten veel in verse groenten en fruit, was deze wel goed voor gebruik.

Vis is gezond, maar het moet wel vers zijn. Dus of diepgevroren of bij een viswinkel, niet vacuümverpakt.  In vis zitten vetzuren die belangrijk zijn voor bijvoorbeeld de ontwikkeling van de hersenen en het gezichtsvermogen. Het voedingscentrum raadt zwangere vrouwen aan niet meer dan twee keer per week vette vis te eten omdat er ook schadelijke dioxinen in vis zitten.

Het wel eten van vis, is dus beter dan het niet eten. Als je je maar houdt aan de beperking van niet meer dan twee keer per week.

Er wordt aangeraden vanaf 4 weken voor de bevruchting tot 8 weken erna 0,4 mg foliumzuur per dag te slikken. Dit verkleint de kans op een kindje met een neuraal buis defect (o.a. open ruggetje) met 50-70%. Het handigst is om te beginnen met foliumzuur zodra je probeert zwanger te worden.

Kijk voor meer informatie op Voedingscentrum.

Toxoplasmose

In (half)rauw vlees kan een parasiet voorkomen die toxoplasmose kan veroorzaken. Dit is een infectieziekte die tot aangeboren afwijkingen bij het kind kan leiden. Besmetting tijdens de zwangerschap kan dus gevolgen hebben voor de baby. Eet daarom geen (half)rauwe rosbief, biefstuk, tartaar, filet americain of ossenworst. Deze parasiet kan ook voorkomen in de ontlasting van o.a. katten. Verschoon daarom de kattenbak niet zonder handschoenen, werk niet in de tuin zonder handschoenen en was groenten uit de tuin goed af voor je dit eet.

Listeria

Zachte kazen die van rauwe melk zijn gemaakt, kunnen de Listeria-bacterie bevatten. Gezonde volwassenen worden hier zelden ziek van, maar een ongeboren baby is er wel gevoelig voor. Als de kaas van rauwe, niet-gepasteuriseerde melk is gemaakt, staat meestal op de verpakking “au lait cru”. Franse (schimmel)kaas gemaakt van gepasteuriseerde of gesteriliseerde melk mag je dus wel eten.

Ook in andere rauwe producten zoals rauwe groente, kip, vis en vlees kan bij lang bewaren in de koelkast Listeria groeien. Bewaar deze producten dus zo kort mogelijk en koop ze liever vers. Listeria is niet bestand tegen verhitting door koken of bakken. Bereide gerechten kan je dus wel gerust bewaren in de koelkast. Rauwe melk van de boerderij moet voor gebruik gekookt worden.

Vitamine A

In lever zit veel vitamine A. Te veel vitamine A kan schadelijke gevolgen hebben voor het ongeboren kind. Eet daarom liever helemaal geen lever en niet meer dan 1 keer per dag leverworst, leverpastei of iets dergelijks.

Roken

Van roken is wetenschappelijk bewezen dat dit schade toebrengt aan je ongeboren kind. Zelfs als je zwanger wilt worden, kan roken er voor zorgen dat dit minder makkelijk lukt. Ben je eenmaal zwanger, heeft je ongeboren kind als je rookt meer kans op: open lip en klompvoetjes, vroeggeboorte, lager geboortegewicht en overlijden ten gevolge van voortijdig loslaten van de placenta. Na de geboorte heeft je kind meer kans op: wiegendood, problemen bij borstvoeding, slechtere algemene conditie, ademhalingsstoornissen/luchtweginfecties, middenoorontsteking en huilbaby zijn. Als jij als zwangere niet rookt, maar je partner/familie rookt wel, zullen jij en je kindje via jou “meeroken”. Het is dus zowel voor aanstaande moeders als vaders en familie belangrijk om te stoppen met roken.

Alcohol

Het advies van de Gezondheidsraad over alcohol luidt: drink geen enkel glas in de kwetsbare periode van conceptie, zwangerschap en borstvoeding. Dit vanwege de volgende redenen:

Aanstaande ouders: verminderde vruchtbaarheid en een verhoogde kans op een miskraam. Stoppen met drinken geldt hierbij zowel voor de aanstaande moeder als vader.

Zwangeren: één glas alcohol per dag verhoogt het risico van miskramen en vroeggeboorte, ook kan deze hoeveelheid de latere psychomotorische ontwikkeling van het kind ongunstig beïnvloeden.Het risico van deze en andere effecten neemt toe naarmate een zwangere vrouw meer alcohol drinkt. Dit principe geldt als ze gemiddeld meer alcohol binnen krijgt, maar ook als ze af en toe bij een gelegenheid veel drinkt. Vanaf 2 glazen alcohol per dag loopt een kind later mogelijk meer kans op alcoholverslaving. Meerdere glazen per dag tijdens de zwangerschap kan leiden tot ernstige aangeboren afwijkingen, zoals het Foetaal Alcohol Syndroom; FAS-kinderen vertonen groeiafwijkingen, hersenletsel en afwijkende gelaatstrekken.

Vrouwen die borstvoeding geven: baby’s blijken aanzienlijk minder te drinken in de drie uur nadat hun moeder één of twee glazen alcoholhoudende drank heeft gedronken. Ook kan een verstoord slaap-waakpatroon optreden.

alcoholenzwangerschap.nl

Drugs

Alle vormen van drugsgebruik worden in de zwangerschap ontraden. Alle drugs geven kans op ontwenningsverschijnselen voor de pasgeboren baby en gebruik van sommige drugs geeft een verhoogd risico op aangeboren afwijkingen.

Medicijnen

Neem als je zwanger wilt worden en zwanger bent zo min mogelijk medicijnen. Overleg bij alle medicijnen met je huisarts, de verloskundige of de apotheek of je een bepaald medicijn wel of niet mag nemen. Als je naar de tandarts moet, mag je je wel laten verdoven. Indien je medicijnen gebruikt, meld dit dan ook altijd tijdens de eerste controle bij de verloskundige.

Schadelijke stoffen en straling

Probeer in de zwangerschap zo veel mogelijk contact met de volgende stoffen te vermijden:

  • Verf op terpentinebasis
  • Chemicaliën

Van haarverf zijn tot nu toe geen schadelijke effecten bekend.

Is een röntgenonderzoek tijdens de zwangerschap noodzakelijk, vermeld dan duidelijk dat u zwanger bent.

Sporten

Indien je gewend was om te sporten dan kun je dit ook in de zwangerschap blijven doen, alleen op een lager tempo. Bedenk wel dat je meer blessuregevoelig bent in de zwangerschap door de verweking van de banden. Sporten waar het gevaar bestaat dat je valt (turnen, paardrijden) worden afgeraden, evenals diepzeeduiken. Verminder of stop met sporten wanneer u merkt dat het klachten geeft (bijvoorbeeld harde buiken).

Vakantie

Je mag gerust op vakantie gaan. Let er wel op dan een vakantiebestemming te kiezen waar goede medische zorg voorhanden is. Tegen vliegreizen bestaat uit medisch oogpunt geen bezwaar. Vraag wel goed na bij de vliegtuigmaatschappij tot welke zwangerschapsduur ze zwangere vrouwen vervoeren. Meestal ligt de grens bij 34 weken. Vakanties op grote hoogte worden afgeraden omdat er op grote hoogte (2150 meter en hoger) minder zuurstof beschikbaar is. Neem altijd je zwangerschapskaart mee op reis. Zo heb je al je zwangerschapsgegevens bij de hand als dat  nodig mocht zijn.

Seksualiteit

De beleving van seksualiteit tijdens de zwangerschap wisselt van vrouw tot vrouw. Klachten als moeheid, misselijkheid en pijnlijke borsten kunnen de zin in seks in de weg staan. Bij een normaal verlopende zwangerschap zijn er geen verboden ten aanzien van seksualiteit. Vrijen kan geen miskraam of beschadiging van het kind veroorzaken. Alleen bij bloedverlies of gebroken vliezen wordt gemeenschap afgeraden, in verband met infectiegevaar. Problemen met seksualiteit kun je altijd met ons bespreken. Dit geldt ook voor eerdere vervelende seksuele ervaringen. Geef het altijd aan indien je moeite hebt met inwendig onderzoek. Wij kunnen er bij de bevalling extra rekening mee houden.